Inley ve onley dolgular, diş sağlığını korumak ve estetik olarak doğal bir görünüm sağlamak için tercih edilen dolgu çeşitleridir. Genel olarak aşırı hasarlı dişlere uygulanan bu dolgular, klasik dolgulardan farklı olarak laboratuvarda hazırlanır ve dişe özel olarak yerleştirilir. Inley ve onley dolgu çeşitleri, dayanıklılıkları ve diş yapısına uyum sağlamalarıyla öne çıkar ve özellikle çiğneme kuvvetine karşı dirençli olmalarıyla bilinir.
Inley ve Onley Dolgu Hangi Durumlarda Tercih Edilir?
Klasik dolgu yöntemlerinin yetersiz kaldığı veya diş çekimi gibi çözümlere gerek duyulmayan durumlarda ınley ve onley dolgular tercih edilir. Özellikle şu durumlarda bu dolgulara başvurulabilir:
- Klasik dolguların yetersiz olduğu; fakat diş kaplamasına gerek duyulmayan durumlarda inley ve onley dolgular etkili olabilir.
- Dişin sağlam dokusunu yüksek düzeyde korumak amacıyla bu dolgular, tercih edilebilir.
- Özellikle arka dişlerinde estetik görünümü korumak isteyen hastalara uygulanabilir.
- Çiğneme basıncının fazla olduğu arka dişlerde, inley ve onley dolguların dayanıklılığı önemlidir.
- Kırılmış, çatlamış veya işlevini yitirmiş dolguların yerine uzun ömürlü ve estetik bir çözüm olarak bu dolgular tercih edilebilir.
- Dişi tamamen kaplamadan daha az invaziv bir yöntem gerektiğinde kullanılabilir.
Bu durumlarda, dişin hem işlevselliğini hem de estetik görünümünü korumak amacıyla inley ve onley dolgulara başvurulabilir.
Inley ve Onley Dolgu Nasıl Uygulanır?
Inley ve onley dolgular, dişe özel olarak hazırlanır ve hassas bir şekilde yerleştirilir. Öncelikle diş hekimi, hastanın dişinin durumunu değerlendirir ve bu dolgu türlerine uygun olup olmadığına karar verir. Inley ve onley dolgu yapmaya karar verilirse, hasarlı veya çürük doku temizlenir ya da dolgu için uygun bir boşluk oluşturulur. Bu aşamada dişin sağlıklı yapısı maksimum düzeyde korunur. Özel bir ölçü maddesi kullanılarak veya dijital taramayla dişin kalıbı alınır. Bu kalıp, dolgunun laboratuvarda dişe tam uyumlu hazırlanması için kullanılır. Dolgu hazırlanana kadar hastanın dişine geçici dolgu yerleştirilir.
Hastadan alınan ölçüye göre porselen, kompozit veya altın gibi malzemelerle, laboratuvar ortamında inley veya onley dolgu hazırlanır. Hazırlanan dolgu, dişe yerleştirilir ve uygun bir yapıştırıcıyla dişe sabitlenir. Dolgunun tam oturması için son kontroller yapılır ve gerekli görülürse cilalama uygulanır. Hastanın çiğneme fonksiyonu kontrol edilir ve dolgunun düzgün yerleştiğinden emin olunur, gerekirse ufak ayarlamalar yapılır. Bu sürecin mutlaka bir diş hekimi tarafından yürütülmesi gerekir; aksi takdirde ağız ve diş sağlığına zarar verilebilir.
Inley ve Onley Dolgunun Avantajları Nelerdir?
Inley ve onley dolgular, diş sağlığı açısından pek çok avantaja sahiptir. Bunlar:
- Doğal diş rengine uyumlu malzemelerle yapılan bu dolgular, dışarıdan bakıldığında fark edilmez ve estetik bir görünüm sunar.
- Porselen ve kompozit gibi malzemelerle yapıldığından çiğneme kuvvetine karşı dayanıklılık gösterir ve klasik dolgulardan daha uzun ömürlüdür.
- Klasik kaplama veya kron tedavilerine göre dişin sağlıklı yapısı minimum düzeyde aşındırılır. Böylece dişin doğal yapısı korunabilir.
- Dişe tam uyumlu hazırlandıkları için boşluk bırakmazlar; böylece çürük oluşumu düşüktür.
- Diş ölçüşüne göre laboratuvarda hazırlandıkları için mükemmel uyum sağlar ve rahat bir çiğneme deneyimi sunabilir.
- Genellikle biyouyumlu malzemelerle üretildiğinden alerjik reaksiyon riski düşüktür.
- Doğru ağız hijyeni ile uzun süre kullanılabilir; özel bir bakıma ihtiyacı yoktur.
- Kaplama ve köprü gibi uygulamalarla karşılaştırıldığında daha az invaziv bir yöntemdir.
Inley ve Onley Dolgu Farkı
Inley ve onley dolgu farkı, dişte kapladıkları alan ve uygulama şekli bakımından öne çıkar. Inley dolgular, dişin çiğneme yüzeyindeki çukur alanları doldurur, dişin kenar çıkıntılarına kadar uzanmaz. Onley dolgular ise dişin çiğneme yüzeyinin yanı sıra kenar çıkıntılarını da kaplar. Inley dolgular, küçük ve orta çaplı hasarlarda uygulanırken onley dolgular, daha geniş çürükler ve hasarlarda tercih edilir. Inley dolguların avantajı, daha az invaziv olması ve dişin sağlam dokusunu maksimum oranda korumasıdır. Onley dolguların avantajı ise dişi kaplamaya gerek kalmadan geniş hasarları onarması ve dayanıklılığı artırmasıdır.
Inley ve Onley Dolguların Bakımı
Inley ve onley dolguların uzun ömürlü ve sorunsuz bir şekilde kullanılabilmesi için bazı bakım alışkanlıkları edinmek gerekir. Bu alışkanlıklar, ağız ve diş sağlığı açısından büyük önem taşır. Aslında onley ve inley dolgular için ekstra bir bakım gereksinimi yoktur. Gerekli bakımları yapmak ve özeni göstermek yeterlidir. Bu dolguların bakımı için şu hususlara dikkat edilmelidir:
- Dişler günde en az iki defa yumuşak diş fırçası ve florürlü diş macunuyla fırçalanmalıdır. Diş araları, diş ipiyle temizlenmelidir.
- Aşırı sert diş fırçaları ve aşındırıcı diş macunları, dişlere zarar verebilir; bu ürünlerden uzak durmak gerekir.
- Dolgunun durumunu değerlendirmek ve diş sağlığını kontrol ettirmek için düzenli diş hekimi ziyaretleri yapılmalıdır.
- Dolgunun çatlamaması ve zarar görmemesi için sert yiyeceklerden ve kalem ısırma gibi alışkanlıklardan uzak durmak gerekir.
- Diş sıkma alışkanlığı dolgulara zarar verebilir; gece ağız koruyucusu kullanmak faydalıdır.
- Asitli ve şekerli yiyecek ve içeceklerin aşırı tüketiminden kaçınmak gerekir.
Bu basit önlemler, hem ağız ve diş sağlığını korur hem de inley ve onley dolguların daha sağlıklı kalmasını sağlayabilir. Oldukça basit bu alışkanlıkları edinmek ve diş hekiminin önerilerine uymak önemlidir.
