Ortodonti tedavisi, düzgün ve sağlıklı bir gülüşe kavuşmak için uygulanan önemli adımlardan biridir. Ancak pek çok kişi, bu tedaviyi tamamladıktan sonra dişlerinin artık kalıcı olarak düzeldiğini düşünerek gerekli bakımları atlar. Oysa dişler, zamanla eski konumlarına dönme eğilimindedir. Ortodontistler, diş teli tedavisi biten hastaya retainer adı verilen koruyucu bir plak verir. Bu apareyler, elde edilen sonucu kalıcı olması ve dişlerin yeni yerlerine alışmasına yardımcı olur. Retainer aparat ile ilgili merak edilen soruların yanıtlarını bu yazımızda ele aldık.
Retainer Nedir, Ne İşe Yarar?
Diş teli tedavisini araştıran kişilerin karşısına pek çok süreç ve adım çıkabilir. Bu kişiler, retainer ne demek sorusunun yanıtını merak edebilir. Retainer, diş teli tedavisi sonrasında dişlerin yeni konumlarını koruması için kullanılan özel bir apareydir. Genellikle şeffaf plak veya ince bir tel şeklinde olur ve hastanın ağız yapısına özel olarak hazırlanır.
Diş teli çıkarıldıktan sonra dişler bir süre daha hareket etmeye meyillidir; dolayısıyla zamanla çapraşıklığın geri dönmesi söz konusu olabilir. Bu aparey sayesinde bu hareketliliği kontrol altına almak ve dişlerin yerinde sabitlenmesini sağlamak mümkündür. Tedavi sayesinde elde edilen düzgün diş dizilimini korumak ve estetik görünümünü uzun vadede korumak için retainer plak kullanmak hayati öneme sahiptir.
Retainer Çeşitleri Nelerdir?
Apareyler genellikle sabit ve hareketli olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Her iki çeşit de farklı kullanım alanları ve avantajlara sahiptir:
- Sabit Retainer: Genellikle alt ön dişlerin arkasına yerleştirilen ince bir teldir. Dişlerin sürekli olarak sabit kalmasını sağlar ve takıp çıkarmaya gerek olmadığından kullanıcı hatasını minimuma indirir. Özellikle dişlerin yeniden bozulma riski yüksek olan hastalarda tercih edilir.
- Hareketli Retainer: Hastanın kendi takıp çıkarabildiği şeffaf plak veya klasik damaklıktır. Şeffaf plaklar, estetik açıdan daha konforlu olup gündelik yaşamda kolaylık sağlayabilir. Hareketli apareylerin en büyük avantajı, çıkarılarak temizlenebilmeleridir. Ancak düzenli kullanım çok önemlidir.
Hasta için hangi aparey türünün kullanılacağına diş hekimi karar verir. Kişinin diş yapısı ve tedavi süreci, bu kararı etkileyen faktörlerdendir.
Diş Teli Tedavisi Sonrası Retainer Ne Kadar Kullanılır?
Retainer diş plağı veya damaklığının kullanım süresi kişiden kişiye değişmekle beraber ortodonti tedavisinin kalıcılığı açısından oldukça kritiktir. Genellikle tedaviden sonra ilk 6 ila 12 ay, bu apareyleri düzenli ve günlük olarak kullanmak gerekir. Çoğu zaman günde 20-22 saat takılması önerilir. Bu dönemde dişler yeni yerlerine alışma sürecinde olduğundan dikkat edilmesi gerekir.
Yoğun kullanım süresi bittikten sonra bu plaklar veya damaklıklar genellikle yalnızca gece kullanılır. Bazı vakalarda diş hekimi, bu apareylerin ömür boyu gece kullanılmasını tavsiye edebilir. Çünkü dişler yaşla birlikte hareket etme eğilimi gösterir ve plaklar bu süreci dengelemeye yardımcı olur.
Retainer dişleri düzeltir mi sorusu pek çok kişinin merak ettiği bir konudur. Dişlerin düzelmesini sağlayan, bu apareyler değil diş telidir. Ancak diş teli tedavisiyle dişlerin getirildiği konumu koruma görevini bu plaklar üstlenir.
Retainer Nasıl Kullanılmalı?
Retainer’ların doğru kullanımı, tedavi sonrası elde edilen diş düzeninin korunmasında önemli bir rol oynar. Öncelikle hekimin önerdiği süre ve düzende takmak çok önemlidir. Hareketli olanlar, günde 20-22 saat takılmalı; yalnızca yemek yerken, sıcak içecek tüketirken ve temizlik esnasında çıkarılmalıdır.
Apareyleri takıp çıkarırken çok nazik olmak ve ani baskılardan kaçınmak gerekir. Ayrıca her takmadan önce ve çıkardıktan sonra su ile çalkalamak, hem hijyen hem de konfor açısından faydalıdır. Sabit olanları kullananlar ise diş ipi ve özel temizleyiciler kullanarak diş aralarını ve teli düzenli olarak temizlemelidir.
Düzenli kontrollerle bu plakların durumu ve uyumu gözlemlenmelidir. Retainer kırılması, gevşemesi veya rahatsızlık varsa, diş hekimine başvurulmalıdır.
Retainer Temizliği ve Bakımı Nasıl Yapılır?
Retainer’ların bakımı ve temizliği, hijyenik ve konforlu kullanım açısından büyük önem taşır. Bu bakımı düzenli olarak gerçekleştirmek şarttır. Retainer’ların bakımı ve temizliğine dair ipuçları:
Hareketli Retainer (Şeffaf Plak/Damaklık)
- Ilık su ile durulanmalı, yumuşak diş fırçasıyla nazikçe fırçalanmalıdır.
- Apareyi yıkarken sıcak su kullanılmamalı; çünkü formunu bozabilir.
- Diş macunu kullanmak plak veya damaklığın yüzeyini çizebilir veya aşındırabilir.
- Plaklar haftada en az 1 defa temizleme tabletleri veya özel solüsyonlarla derin temizlenmelidir.
- Şeffaf plak veya damaklık kullanılmadığında; temiz, kuru ve kapaklı bir kutuda muhafaza edilmelidir.
Sait Retainer (Daimi Tel)
- Diş ipi veya arayüz fırçası kullanarak telin etrafı ve dişlerin araları temizlenmelidir.
- Özellikle telin bulunduğu bölgede plak oluşumunu önlemek için dişler, günde en az 2 defa fırçalanmalıdır.
- Telin durumu ve temizlik için düzenli olarak diş hekimi kontrollerine gidilmelidir.
Retainer Kullanmanın Önemi
Retainer ortodonti tedavisinin başarısını etkileyen önemli bir faktördür. Bu apareyi kullanmanın önemi:
- Ortodontik tedavi sonrası eski konumlarına dönme eğilimi gösteren dişlerin hareketini engelleyebilir.
- Tedavi sürecinin kalıcılığını sağlayabilir ve yeniden tedaviye olan gereksinimi ortadan kaldırabilir.
- Kazanılan düzgün gülüşün ve simetrik yüz ifadesinin korunmasına yardımcı olur.
- Dişlerin ideal dizilimde kalması, çiğneme fonksiyonu ve çene eklemi sağlığı açısından önemlidir.
- Özellikle genç yaşta tedavi görüp nüks riski olan hastalarda bu riski azaltabilir.
Retainer kullanımı, ortodonti tedavisinde elde edilen sonuçların uzun süre kalıcı olmasını sağlayabilir. Özellikle genç hastalarda büyüme ve gelişme devam ettiği için dişlerin eski haline dönme ihtimali yüksektir. Plak kullanmak, dişlerin görünümünü kalıcılaştırarak hem estetik hem de işlevsel açıdan faydalar sunabilir.
