Ağız hijyenine dikkat etmek, diş eti hastalıklarından korunmak için çok önemli bir kriterdir. Pek çok hastalığı tetikleyebilen ve kişinin yaşam kalitesini düşürebilen diş eti hastalıkları, çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Diş eti iltihabı (gingivitis) de ağız hijyenine yeterince özen gösterilmediğinde ortaya çıkan yaygın bir diş eti hastalığıdır.
Tedavi edilmediğinde daha ciddi diş eti problemlerine yol açabilen bu durum, genellikle basit korunma yöntemleriyle önlenebilir. Düzenli ağız bakımı, dengeli beslenme ve diş hekiminin önerilerine uymak, diş eti iltihabından korunmanın temel yollarıdır. Ayrıca gingivitisin nedenlerini, belirtilerini bilmek de bu hastalığı önlemeye yardımcı olur.
Diş Eti İltihabı Neden Olur?
Diş eti iltihabının temel nedeni, dişlerin üzerinde plak ve tartar birikmesidir. Bu plak ve tartarlar temizlenmediğinde, zamanla diş etlerine zarar vererek iltihaplanmaya yol açabilir. Diş eti iltihabı sebepleri arasında şunlar yer alır:
- Dişlerin yeterince fırçalanmaması ve diş ipi kullanılmaması, yetersiz ağız hijyenine yol açarak plak birikimine ve gingivitise neden olabilir.
- Hamilelik, menopoz, ergenlik gibi hormonal değişiklikler, diş etlerinin daha hassas olduğu dönemlerdir; dolayısıyla iltihaba yol açabilir.
- Sigara ve tütün kullanmak, diş etlerine zarar vererek gingivitis riskini artırabilir.
- Özellikle C vitamini eksikliği gibi durumlarda, vitamin ve mineral eksikliklerinde, diş eti sağlığı olumsuz etkilenebilir.
- Düzensiz hizalanmış dişler, plak birikimine yol açarak iltihap riskini artırabilir.
- Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar (diyabet, HIV vb.) diş eti iltihabına neden olabilir.
- Bazı ilaçlar ağız kuruluğuna neden olarak plak birikimine yol açabilir ve gingivitise yatkınlığı artırabilir.
Diş eti neden olur sorusunun yanıtını bilmek, hastalığının sebebini doğru tespit etmeyi ve dolayısıyla etkili bir tedavi yöntemi geliştirmeyi kolaylaştırabilir.
Diş Eti İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Diş eti iltihabının belirtilerini erken dönemde fark etmek, erken teşhis ve tedavi ile bu hastalığı kolayca atlatmayı sağlayabilir. Böylece daha ciddi diş problemleri yaşamadan ağız ve diş sağlığı korunabilir. Genellikle ağrısız bir rahatsızlık olduğundan gingivitisi fark etmek zor olabilir; ancak diğer belirtileri bilmek ve önlem almakta fayda vardır. Diş eti iltihabı belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Fırçalama ya da diş ipi kullanımında diş etlerinde kolayca kanama
- Diş etlerinin normal pembe renkten daha kırmızı veya mor olması ve şişmesi
- Yemek yerken veya diş etlerine dokunulduğunda hassasiyet oluşması
- Sürekli kötü ağız kokusu
- Diş etlerinin çekilmesi ve dişlerin normalden daha uzun görünmesi
- Diş etleri ve kemik yapısı zayıfladığından dişlerin gevşeyip yerinden oynaması
Bu belirtilerden biri veya birkaçı fark edildiğinde, hemen alanında uzman bir diş hekimine başvurmak gerekir. Diş eti iltihabı periodontoloji bölümü kapsamındadır ve diş eti hastalıkları uzmanı (periodontist) tarafından tedavi edilir.
Diş Eti İltihabı Nasıl Önlenir?
Ağız hijyenine özen göstermek ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, gingivitise karşı önlem almayı sağlayabilir. Diş eti iltihabı nasıl geçer ve önlenir diye merak edenler için şu yöntemler sıralanabilir:
- Günde en az iki defa yumuşak bir diş fırçasıyla diş etlerine zarar vermeden dişler fırçalanmalıdır. Ayrıca diş etlerine masaj yapmak kan dolaşımını artırarak diş etlerini güçlendirebilir.
- Düzenli diş ipi kullanımı, diş aralarındaki plak ve yemek artıklarını temizlemeye yardımcı olur.
- En az altı ayda bir diş hekiminiz ziyaret etmek, gingivitisin erken teşhis ve tedavi edilmesini sağlayabilir.
- Diş eti sağlığını desteklemek için vitamin ve mineral açısından zengin ve dengeli bir diyet programı uygulamak gerekir. Özellikle yeterli miktarda C vitamini almak, diş eti sağlığını koruyabilir.
- Sigara ve tütün ürünleri kullanmamak, diş etinin güçlenmesini sağlayabilir.
- Diş eti iltihabı gargarası gibi antibakteriyel ağız gargaraları ve florürlü diş macunları kullanmak, iltihaba yol açan bakterileri ortadan kaldırabilir.
- Bağışıklık sistemini zayıflatan stres gibi faktörlerden uzak durmak veya yönetebilmek gingivitisi önlemede önemlidir.
Bu basit önlemler, diş eti sağlığını koruyarak gingivitis riskini de azaltabilir. Ayrıca bir diş hekimine başvurarak alınması gereken tedbirler hakkında detaylı bilgi de almak mümkündür.
Diş Eti İltihabı Tedavisi
Geçmeyen diş eti iltihabı, ciddi sağlık problemlerine yol açabilir ve kesinlikle tedavi edilmesi gerekir. Eğer tüm önlemler alınmasına rağmen gingivitis geçmiyorsa, diş hekimine başvurulmalıdır. Gingivitis tedavisi, iltihabın boyutu, ciddiyeti ve nedenine bağlı olarak farklı yaklaşımlarla yapılır. Erken teşhis edilen gingivitis, profesyonel diş temizliği ve düzenli ağız bakımı ile tedavi edilebilir. Diş eti iltihabında yaygın olarak kullanılan tedaviler:
- Profesyonel Diş Temizliği (Detertraj): Dişler üzerinde biriken plak ve tartarlar temizlenir ve iltihaplanma nedeni ortadan kaldırılır.
- Kök Yüzeyi Düzleştirme (Küretaj): Diş köklerinin altına inen plak ve tartar durumlarında, kök yüzeyi düzleştirilerek bu alandaki bakteriler temizlenir.
- Antibakteriyel Ağız Gargaraları: Tedaviden sonra iltihabı kontrol altına almak için antibakteriyel ağız gargaraları önerilir.
- Antibiyotik Tedavisi: Şiddetli vakalarda diş hekimi, diş eti enfeksiyonunu kontrol altına almak için antibiyotik reçete edebilir.
- Gingivitis tedavi edilemediğinde, periodontitis gibi daha ciddi diş eti hastalıklarına neden olabilir. Bu durumda diş eti cerrahisi ile diş etleri düzeltilebilir, derin cepler temizlenebilir ve diş eti dokusu onarılabilir.
Diş eti iltihabı tedavisi için hastaya özel yaklaşımlar gerekir. İltihabın nedeni tespit edildikten sonra şiddeti, hastanın ağız ve diş yapısı, sağlık durumu gibi faktörler değerlendirilerek tedavi yöntemine karar verilir.
