Bruksizm, yani diş sıkma ve gıcırdatma, birçok kişinin farkında olmadan yaşadığı yaygın bir sorundur. Özellikle stres, kaygı ve uyku bozukluğu gibi faktörlerden kaynaklanan bu durum, zamanla dişlerin aşınmasına, çene ağrılarına ve baş ağrılarına yol açabilir. Diş sıkma problemi yaşayan kişilerin bu probleme karşı ne gibi önlemler almaları gerektiğini bilmesi gerekir. Bu sayede bu durumu hafifletebilir ve kontrol altına alabilirler.
Bruksizm Belirtileri Nelerdir?
Bruksizm, çoğu zaman fark edilmeden ilerleyen bir durumdur. Ancak bazı belirtileri, bu sorunu anlamaya yardımcı olabilir. Diş sıkmanın yaygın belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Diş minesinde aşınma meydana gelebilir. Zamanla dişlerde hassasiyet, çatlak veya kırık oluşabilir.
- Sabahları çene ağrısı, yorgunluk veya sertlik hissi oluşabilir. Özellikle şakak bölgesinde baskı ve rahatsızlık hissedilebilir.
- Çene kaslarının aşırı kullanımı, başın yan kısımlarında ağrılara ve kulak çınlamasına sebep olabilir.
- Sabahları yorgun uyanmak, bu durumun belirtisi olabilir; çünkü diş sıkma genellikle uyku esnasında ortaya çıkar ve kaliteli uyumayı zorlaştırabilir.
- Dişlere sürekli baskı uygulandığından zamanla diş eti çekilmesi ve diş sallanması meydana gelebilir.
- Çene ekleminde aşırı baskı nedeniyle tıklama, kilitlenme veya açma-kapama sırasında zorlanma hissedilebilir.
- Baskıdan dolayı yanak içlerinde çizgiler veya dil kenarında diş izleri oluşabilir.
Bu belirtilerin biri veya birkaçını yaşayan kişiler, diş sıkma için önlemler almalıdır veya bir diş hekimine danışarak bruksizm tedavisi olmalıdır.
Bruksizmi Geçirmek İçin Alınabilecek Önlemler
Diş sıkma ve gıcırdatmayı hafifletmek veya tamamen geçirmek için uygulanabilecek pek çok etkili yöntem vardır. Bunlar:
- Stres ve kaygıyı azaltmak
- Gece plağı kullanmak
- Sıcak kompres ile çene kaslarını gevşetmek
- Çene masajı yaparak gerginliği azaltmak
- Kafein ve alkol tüketimini azaltmak
- Sert ve çiğnemesi zor gıdalardan uzak durmak
- Sakız çiğnemekten kaçınmak
- Düzenli bir uyku programı oluşturmak
- Uyurken diş sıkmayı önlemek için sırt üstü yatmak
- Duruş bozukluklarını düzeltmek
- Diş hekimine danışarak tedavi almak
- Çene eklemi problemleri için bir fizyoterapistle görüşmek
Bu önlemleri düzenli olarak uygulamak, diş sıkmanın etkilerini azaltabilir. Bruksizm egzersizleri, bu sorunun iyileşmesine destek olabilir; ancak diş sıkma devam ederse mutlaka bir hekime danışmak gerekir.
Bruksizmin Günlük Hayata Etkileri
Günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir durum olan diş sıkma ve gıcırdatma, hem fiziksel hem de sosyal hayata etki edebilir. Bu problemi yaşayan kişiler, geceleri farkında olmadan dişlerini sıktığı için sabahları çene, baş ve boyun ağrısıyla uyanabilirler. Bu da gün boyu halsizlik ve konsantrasyon bozukluğuna neden olabilir. Çene kasları aşırı çalıştığı için gerilim tipi baş ağrıları tetiklenebilir. Ayrıca sürekli rahatsızlık hissi, stres seviyesini artırabilir.
Diş sıkma alışkanlığı, zamanla diş minesinin aşınmasına neden olduğu için dişlerin çatlamasına ve kırılmasına neden olabilir. Dolayısıyla sıcak ve soğuk yiyeceklere hassasiyet oluşabilir ve yemek yerken rahatsızlık hissine yol açabilir. Çene kaslarının aşırı kasılmasına ve sertleşmesine yol açan bruksizm, bazen konuşma sırasında zorlanmaya ve çene hareketlerinde kısıtlamaya neden olabilir.
Bruksizm Nasıl Tedavi Edilir?
Önlemlere rağmen diş sıkma problemi devam eden kişiler, bir diş hekimine başvurup bruksizm tedavisi alabilir. Tedavi süreci, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Bruksizm nasıl geçer sorusuna, şunlar yanıt olarak verilebilir:
- Diş hekimleri tarafından özel olarak hazırlanan gece plakları, dişlerin birbirine zarar vermesini önleyebilir. Ayrıca bruksizm plağı, çene kaslarının gevşemesine yardımcı olur ve diş aşınmalarını önleyebilir.
- Stres, diş sıkmanın en yaygın nedenlerinden biridir. Meditasyon, nefes egzersizleri, yoga ve gevşeme teknikleri uygulamak stresi ve bruksizmi azaltmaya yardımcı olur. Eğer diş sıkma, yoğun kaygı ve stresten kaynaklanıyorsa, psikolog veya psikiyatristten yardım alınabilir.
- Dişlerde hizalanma bozukluğu varsa, ortodontik tedavi gerekebilir. Yanlış kapanış ve çene yapısı sorunları diş sıkma ve gıcırdatma problemini artırabilir; bu nedenle bir diş hekimi değerlendirme yapmalıdır.
- Botolunim toksini tedavisi, çene kaslarına enjekte edilerek aşırı kas aktivitesini azaltabilir. Şiddetli diş sıkma vakalarında etkili bir yöntemdir ve etkisi yaklaşık 3-6 ay sürebilir, gerektiğinde tekrarlanabilir.
Diş sıkma ve gıcırdatma tedavisi, kişinin durumuna göre farklılık gösterebilir. Bruksizm sonuçları, kişilerin gündelik yaşamını kötü etkilediğinden belirtiler fark edildiğinde önlemleri almakta fayda vardır. Eğer belirtiler şiddetli bir şekilde devam ediyorsa, diş hekimine başvurarak ağız ve diş sağlığını korumaya yönelik tedavi almak gerekir.
